در پاسخ به طلبه اي که خواهان حقيقت و قبول دين از تحقيق است نه تقليد آباء و اجداد برادر گرامي سلام عليکم خوب است سخن را با بياني از عين القضات همداني شروع کنم. وي در تمهيدات مي نويسد : روزي هزار جنازه به گورستان مي برند که يکي از آنها مزه شک را نچشيده است». ترديد عامل جريان تعقل است و برآيند تعقل کشف حقيقت و اين بزرگ امتياز در وجود انسان نفهقته است و عجيب آن است که بيشتر مردمان در توهم دانايي در جهاني از جزميات که براي خود ساخته اند، عمر خود را به سر مي برند و اين بهره وري اندک از مجاري ادراکي و تحريکي انسان است. دانش هاي عقلي مانند فلسفه که تعقل را مبناي کار خود قرار داده اند و بدون تعلق خاطر به هيچ دين و مذهبي به تفکر مي پردازند، از بهترين کمک ها براي کشف حقيقت است. همنشيني با آنان که از قوه عاقله برترين بهره ها را برده اند، انسان را به تعقل وا مي دارد و از وادي زندگي حيواني فراتر مي برد. فراگرفتن فلسفه مقداري عربيت و منطق مي خواهد که الحمدلله با آن دو آشنايي داري. در نظام آموزشي ما بسيار دير مسائل هستي مورد بررسي قرار مي گيرد، پيشنهاد ما آن است که در پايه چهارم طلبگي بايد بدايه الحکمه و در پايه پنجم و ششم نهاية الحکمة فرا گرفته شود و بعد نيز فلسفه غرب نيز فراگرفته شود. براي فراگرفتن تعقل و زيست با متفکران، پاي درس اساتيد متخصص بايد بنشيني نه با مطالعه و نه با صوت. بطلان دين داري از تقليد خود از اول مدرکات عقل است. دانش هايي که شما خوانديده يا در ادامه مسير طلبگي خواهيد خواند ابزار و محتوايي هستند که ارزش آنها موقوف به اسلام نيست و فوايد آن براي انسان در همه ابعاد مفيد است، لذا براي پيجويي حقيقت راه تحصيل را ادامه بده و تعليق آن را تعليق کشف حقيقت بدان به ويژه منطق، کلام و اصول فقه که قبل و بعد از فلسفه کمک کار فهم هستند. خود را غرقاب اين فرقه و آن فرقه نکن زيرا عقل وقتي يک اصل هستي شناسانه را دريافت بسياري از فرقه را موهوم مي شمارد و از صحنه حذف مي کند. کشف حقيقت صبوري مي خواهد، بايد به خود زمان دهي، تا مقداري وجودت رشد کند و قوت ادراک نيز بالا رود و حقيقت يک بسته نيست که با دوسال تحقيق آنرا دربيابي حقيقت در مراتب است و همه خود را براي همه نمايان نکرده است. در کنار إدراک محضر اساتيد از مطالعه آزاد غفلت نورزد و بر مطالعه اهتمام خاص داشته باش. همواره نيکي کن به خود و ديگران تا از کوره اختلاف ها سالم به کشف حق نايل آيي. در پايان تاکيد مي کنم که صبور باش، اگر تشنگي صبوري تو را از کفت گيرد، تو را بدون حقيقت تلف و در ميان نقدها ديوانه خواهد کرد. از اين روي زمام تشنگي را به دست عقل بده نه به دست خود تشنگي که سراب را حقيقت نشانت دهد به خاطر عجله براي سيراب شدن. موفق باشيد. سيد مرتضي حسيني کمال آبادي قم آذر 1395 @teshnehdanesh - چشمه دانش