|
فارس از دومین سمینار نقش ادبیات عربی در فرآیند استنباط گزارش می‌دهد
اهتمام هرچه بیشتر طلاب به فراگیری ادبیات عربی
دومین سمینار نقش ادبیات عربی در فرآیند استنباط، به همت موسسه ترمینولوژی فقه همایش مرکز فقهی ائمه اطهار برگزار شد.
خبرگزاری فارس: اهتمام هرچه بیشتر طلاب به فراگیری ادبیات عرب
به گزارش خبرگزاری فارس از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی حسینی کمال آبادی، مدیر مسئول موسسه ترمینولوژی فقه، در ابتدای این مراسم به ایراد سخنرانی پرداخت و اهداف برگزاری این سمینار را تشریح کرد.
وی پژوهش را مایه حیات هر دانش دانست و رکود در ادبیات عربی را به علت کمرنگ شدن پژوهش در مسائل ادبی دانست.
وی از ارائه طرح‌های آموزشی، یکی پس از دیگری به نظام آموزشی حوزه علمیه به علت نبود فضای پژوهشی در این دانش انتقاد کرد و خواهان تمرکز پژوهشی بر این دانش شد.
استاد حوزه علمیه در ادامه افزود: این سمینار همانطور که از عنوانش پیداست برای دستیابی به اهداف خود سالانه یک مرتبه برگزار می‌شود که گونه‌های نقش آفرینی ادبیات عربی در فرآیند استنباط از زبان مجتهدان و کسانی درگیر فهم نصوص و استنباط احکام هستند بیان می‌شود تا دانش پژوهان تشویق شوند.
وی ادامه داد: امیدواریم با برگزاری این سمینار بر روی مسائل کاربردی ادبیات عربی تمرکز بیشتری شده و زمینه سازی برای اجرای پژوهش‌های میان رشته بین ادبیات عربی و فهم نصوص دینی بیش از پیش فراهم شود.
*با تقلید در ادبیات عربی نیز نمی‌توان جواز أفتاء داشت
آیت‌الله محمد قائینی نویسنده کتاب المبسوطفی فقه المسائل المعاصرة نیز در این مراسم به ایراد سخن پرداخت و میراث شیعه اعم از نصوص مأثور و آثار علمی را غنی و بی‌همتا دانست.
استاد دروس خارج فقه و اصول اجتهاد در مقدمات اجتهاد را ضروری دانست و بیان کرد: همانطور که نمی‌توان با تقلید در اصول فقه، اقدام به إفتاء کرد با تقلید در ادبیات عربی نیز نمی‌توان جواز أفتاء را داشت.
وی افزود: یک مستنبط باید فهمنده مفردات و هیئات به کار رفته در نصوص باشد و با تقلید در ادبیات و لغت نمی‌توان به استنباط پرداخت. البته این نظر با وجود مخالفت برخی، موافق با اندیشه مشهور علمای شیعه است.
نویسنده دوره فقهی المبسوط فی فقه المسائل المعاصرة در ادامه بیان کرد: لغات به ظاهر مشترک بین زبان عربی و دیگر زبان‌ها، یکی از آسیب‌ها در فهم نصوص است. واژگانی که در عرف زبان فارسی به یک معنا است این واژه اگر ظاهرا در زبان عربی کاربرد دارد اما معنا آن بسیار متفاوت است به عنوان مثال عنوان «إجاره به شرط تملیک» را در فارسی استفاده می‌کنیم اما در زبان عربی به معنای «بیع» است نه اجاره.
وی در ادامه هیئات به کار رفته در زبان عربی را نیز دارای تاثیر بسزا در فهم دانست و بر این مهم باب تفاعل و مفاعله را شاهد آورد.
قائینی در ادامه از جای جای فقه مانند صلاة مسافر، اعانت و تعاون بر إثم، خمس ارث، گریه در نظام و... شواهد بسیاری مطرح کرد.
*موفقیت طلاب در گرو توجه به زبان عربی
حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن ربانی دیگر سخنرانی این همایش بود؛ وی با تحلیل روایت «أعربوا احادیثنا فانا قوم فصحاء» اندیشه‌های گوناگون در فهم این روایت را در سده‌های مختلف بیان کرد و معنای صحیح آن را دقت صحیح در اعراب و مباحث ادبی دانست زیرا با اندکی تفاوت در اعراب تفاوت در معنا پیدا می‌شود.
وی برای این مهم روایت «ذکاة الجنین ذکاة أمه» را شاهد آورد و گفت: به بیان فقیهان اسلام، اگر حیوان باردار حلال گوشتی ذبح شود، چنانچه با ذبح آن حیوان جنینش در داخل شکم بمیرد، آن جنین بالتبع حلال است، اما در صورت زنده بودن جنین معنا اختلافی است، برخی «ذکاة» دوم را بنا بر خبر برای «انّ» مرفوع خوانده‌اند. معنای روایت در این صورت این است که تذکیه مادر کفایت از تذکیه جنین می‌کند و برخی «ذکاة» دوم را منصوب خوانده‌اند، در این صورت معنا چنین خواهد شد «تذکیه جنین مانند تذکیه مادر اوست»، بنابراین باید جنین را جداگانه ذبح کرد تا پاک و حلال شود و تذکیه مادر، گوشت جنین را حلال نمی‌کند. پس اگر جنین بعد از ذبح مادر و قبل از ذبح خودش، جان داده باشد، طبق قرائت اول پاک و حلال است، ولی طبق قرائت دوم خیر.
وی از جای جای فقه شواهدی بر تاثیر ادبیات عربی در فرآیند استنباط آورد و اثر تازه نوشته خود با عنوان تاثیر نحو و کلام در فقه را مورد توجه قرار داد.
استاد برجسته حوزه علمیه مشهد مقدس و صاحب 20 جلد اثر تالیفی، موفقیت طلاب در عرصه ادبیات عربی را شرط موفقیت در دیگر دانش‌ها دانست و عدم موفقیت در ادبیات عرب را موجب افسردگی و عدم موفقیت در دیگر دانش‌های علوم دینی دانست و بر لزوم ضرورت یادآوری مستمر اهمیت این دانش، تاکید کرد.
لازم در این مراسم آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار ع و حجت الاسلام شیخ عباس رفعتی به عنوان نماینده رئیس حوزه‌های علمیه و دیگر مسئولان حوزوی حضور داشتند.
| 
