| مقاله نقدی روش شناختی بر باز پژوهی های سامان یافته در حکم شرعی سنگسار |
 |
بسم الله الرحمن الرحیم
نقدی روش‌شناختی بر بازپژوهی‌های سامان یافته در حکم شرعی سنگسار
« ابوالقاسم علیدوست »
مقدمه
سنگسار یکی از احکام اسلامی است که در بازپژوهی‌های اخیر مورد نقدهای گوناگونی قرار گرفته است، این مقاله، صرف از نظر کیستی منتقدان و چگونگی نگره‌ی انتقادی‌شان، می‌کوشد تا همه‌ی منتقدان را به سوی گونه‌ای از نقد دعوت کند که در آن، از جنبه‌های روش‌شناختی فقه شیعه، غفلت نشده باشد. حقیقت این است که برخی احکام شرعی احکامی هستند که اگر مصلحت‌های قطعی اقتضا کند امکان تعطیل کردنشان وجود دارد (ن.ک: علیدوست، ابوالقاسم، مقاله امام علی(ع) و فقه؛ دانش‌نامه امام علی(ع)، ج1 ص 21 و 22 و همو، فقه و مصلحت صص 411 تا 438) از سوی دیگر در چارچوب فقه جواهری امکان هر گونه نوآوری منضبط و عالمانه نیز منتفی نیست اما مشکل آن جا است که برخی منتقدان سنگسار بخواهند بدون رعایت مبانی، روش‌ها و منطق فقاهت به نقد احکام شرعی بپردازند!
نگارندگان برآنند که بازپژوهی احکام فقهی اگر همراه با پایبندی به منطق فقاهت باشد نه تنها امکان پذیر است بلکه برکات بی‌بدیلی نیز برای دانش فقه خواهد داشت. انگیزه‌ای که نگارندگان را به نگارش این مقاله برمی‌انگیزد نگرانی از آن نیست که احکام فقهی مورد بازپژوهی قرار بگیرند بلکه نگرانی از آن است که داده‌های دانش فقه با منطقی غیرفقیهانه مورد بازپژوهی قرار بگیرد؛ این مقاله می‌کوشد، ضمن دفاع از مشروعیت فی‌الجمله‌ی حکم سنگسار، خروج منتقدان سنگسار از چارچوب‌های دانش فقه را تبیین کند، بنابراین دفاع از مشروعیت حکم سنگسار در این مقاله، به معنای آن نیست که راه بر هر گونه نقد تئوریک درباره‌ی احکام فقهی بسته است؛ چنان که بدان معنا نیز نیست که اجرای حکم شرعی سنگسار در زمان کنونی دافع همه‌ی مفاسد و مطابق با مصالح جهان اسلام است بلکه تنها بدان معنا است که هر گونه نقدی درباره‌ی داده‌های یک دانش، باید بر مبانی آن دانش استوار و از روش‌های آن دانش نیز برخوردار باشد. این مقاله تنها در صدد دفاع از شیوه‌ی فقاهت فقیهان بزرگ امامیه حتی در مسأله‌ی مورد گفتگو است که احساس می‌شود در این بازپژوهی‌ها مورد کم‌لطفی قرار گرفته است.
فهرست مطالب
1. تبیین حکم سنگسار در اسلام
2. ادله‌ی حکم سنگسار
2.1. قطعیات فقهی
2.2. کتاب
2.2.1. مجازات قرآنی زناکاران
2.2.2. حکم سنگسار در قرآن
2.2.3. از سنگسار یهودی تا سنگسار اسلامی
2.2.4. ردی بر دو ادعای خوارج (ادعای سکوت قرآن در باره‌ی سنگسار و ادعای نفی سنگسار در قرآن)
2.2.4.1. الف) رد ادعای نخست خوارج (ادعای سکوت قرآن)
2.2.4.2. ب) رد ادعای دوم خوارج (ادعای نفی سنگسار در قرآن)
2.2.4.3. کدام خوارج مخالف سنگسار بودند؟
2.3. سنت یقینی
3. نقدی بر جریان منتقد حکم رجم
3.1. آسیب‌شناسی پژوهش نامسبوق به آموزش کافی
3.1.1. محدودیت منابع
3.1.2. اعتمادهای ناگزیر، به تحقیقات دیگران
3.1.3. مغالطه‌ی مبناانگاری مبنانماها
3.1.4. توهم و بدگمانی
3.1.5. بی‌توجهی به پارادایم دانشی که در آن پژوهش می‌کنند
3.1.6. اعتماد به مشهورات بی‌اساس
3.2. نیم‌نگاهی به بازپژوهی‌های چارچوب‌مند
3.2.1. نیم‌نگاهی به مقاله‌ی
3.2.1.1. گزینش و چینش هدفمند روایات
3.2.1.2. تخطئه‌ی روایتی صحیح!
3.2.1.2.1. خطای نویسنده در نقل عبارت منتهی المقال
3.2.1.2.2. اشتباه نویسنده بین احمد بن محمد بن عیسی و محمد بن عیسی
3.2.1.2.3. صحت و سقم این حدیث از منظر بزرگان
3.2.1.3. تخطئه‌ی روایات دیگری که نیازی به ذکرشان نبود!
3.2.1.4. فلسفه‌ی وضع حدود
3.2.1.5. حدس و گمان و قیل و قال در مقاله‌ی علمی!
3.2.2. نیم‌نگاهی به کتاب "احتمالی جدید پیرامون یک حکم فقهی"
3.2.2.1. اجماع یا قطعیات فقه
3.2.2.2. طرح احتمال خلاف در برابر قطعیات فقه
3.2.2.3. غفلت از نظریه‌های رقیب در پی کاوش ناکافی
برای دریافت کامل مقاله اینجا کلیک کنید
| 
