سخنرانی استاد حسینی کمال آبادی در شب دوم ماه محرم در مسجد آل شیخ بجنورد

بسم الله الرحمن الرحیم

امیر المومنین علیه السلام در وصیتنامهبه امام حسن علیه السلام می فرماید: وَالْعَقْلُ حِفْظُ التَّجارُبِ، وَ خَیْرُ ما جَرَّبْتَ ما وَعَظَکَ، وَ مِنَ الْکَرَمِ لینُ الشِّیم.

اهمیت تجربه و ضرورت تجربه اندوزی

تجربه در معنا لغوی خود به معنای امتحان و آزمایش است

خوش بود گر محک تجربه آید به میان

تا سیه روی شود هر که در او غش باشد.

اما مجازا در معنای خبرگی و مهارتی که در اثر امتحان در انسان پدیدار می شود نیز به کار می رود.
مرد هنرمند خرد پیشه را 
عمر دو باید به جهان زیستن
تا به یکی تجربه آموختن
با دگری تجربه بستن به کار

انسان، آن‌گاه که وارد زندگى این دنیا می‌شود، به تعبیر قرآن کریم معلومات و سرمایه علمی‌ ندارد: وَاللَّهُ أَخْرَجَکُم مِن بُطُونِ اُمَّهَتِکُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَیْئاًبراساس این آیه، انسان به هنگام تولد معلومات آگاهانه ندارد؛ بلکه تدریجاً قدرت اندیشه و فهم حقایق را به دست می‌آورد. نیروى عقل انسان به تدریج تقویت می‌شود و در اثر برخورد با مسایل مختلف، معلومات بیشترى می‌اندوزد. از طرفی دیگر حوادث روزگار شبیه هم است و انسان ها در بافت های مشترکی زندگی می کنند، از این روی برای هر فردی  حوادث شبیه به هم رخ می دهد، گاه در شرایط سخت و طاقت فرسا قرار می گیرد، شاید خیلی چیزها را از دست بدهد اما با گوهری در دست به نام تجربه از آن خارج می شود، البته عموم مردم چنین تصور می کنند که فقط شرایط سخت و طاقت فرسا، گوهر تجربه به دست می آید اما در روایات ما گوهر تجربه مخصوص حوادث تلخ و دشوار نیست چرا که امیرالمومنین ع می فرماید: روزگار آبستن تجربه هاست و در هر حادثه ای تجربه ای نهفته است . و این سخن بزرگی است برای آنان که گوش شنوا دارندو به قول معروف زهر بازیچه رمزی می توان یافت.

استفاده از تجربه دیگران که دیگر بهره بری از گنجی رایگان است و هریک از این تجربه ها برانسان عقلی را می افزاید.نباید این چنین باشد که تا جوانیم با این برچسب که پدران و پدر بزرگان برای نسلی دیگرند، از تجربه های آنان استفاده نکنیم و قتی خودمان پیر شدیم زیر علم آنچه جوان در آینه نمی بیند، پیر در خشت خام می بیند، سینه بزنیم. امیرالمومنین ع می فرماید: سِرْتُ فِى آثارِهِمْ حَتَّى عُدْتُ کَأَحَدِهِمْ در تاریخ گذشتگان چنان نظر افکندم که بسان یکی از آنانم.

راه کاری برای تجربه اندوزی

تجربه ها گوهرشب چراغ زندگی اند به ویژه تجربه هایی که برای خود انسان در گذر امتحان ها پیش می آید چون در جان انسان محقق شده و دسترنج خود آدمی است از نفوذ بیشتری بر خوردار است. اما افسوس که تجربه های خودمان را هم به باد فراموشی می سپریم و موریانه به انبار تجربه ها می فرستیم و این نزد هر عاقلی محکوم است.

انسان است و فراموشی و یکی از احتمال هایی که در ریشه لغت انسان داده شده عبارت است از اینکه مشتق از نسی به معنای فراموشی باشد.

برای جلوگیری از این آفت هر یک از ما باید دفتری داشته باشیم به نام «دفتر تجربه ها» این دفتر برای هریک از ما ضرورت دارد تا از تجربه، این نعمت الهی محروم نشویم .

همچنان که انسان باید دفتر«وصیت نامه» داشته باشد (تا در روزی که دست انسان در این دنیا بسته می شود با یک دست نوشته دست او باز شود و امورش به سامان رسد) دفتر تجربه هم ضروری است تا دستاوردهای خود را از دست ندهد. وانگهی اثری ماندگار از من و شما در این دار فانی، باقی می ماند و به فرموده حضرت ختمی مرتبت (ص) من مات و میراثه الدفاتر و المحابر وجب له الجنة . وانگهی تاسیس روشی نیکوست و هر کس از این دفتر بهره ببرد برای نویسنده آن نیز ثواب می رسد چرا که خود آن حضرت ص فرمود: من سن سنة حسنة فله أجرها وأجر من عمل بها إلى یوم القیامة.

تجربه های انبیاء صلوات الله علیهم

خداوند متعال با بیان زندگی انبیاء در قرآن کریم بهترین تجربه های بشریت را به عنوان الگو برای دیگر انسان ها بیان کرده است و در آیات بسیاری فرموده است که این مطالب مخصوص آنها نیست به واژه کذلک در آیات ذیل توجه بفرمایید:

وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ کُلاًّ هَدَیْنا وَ نُوحاً هَدَیْنا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ وَ أَیُّوبَ وَ یُوسُفَ وَ مُوسى‏ وَ هارُونَ وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنین

وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنینَ

سَلامٌ عَلى‏ نُوحٍ فِی الْعالَمینَ  إِنَّا کَذَالِکَ نجَْزِى الْمُحْسِنِین

سَلامٌ عَلى‏ إِبْراهیمَ            کَذَالِکَ نجَْزِى الْمُحْسِنِین

سَلامٌ عَلى‏ مُوسى‏ وَ هارُونَ إِنَّا کَذَالِکَ نجَْزِى الْمُحْسِنِین

سَلامٌ عَلى‏ إِلْ‏یاسینَ        إِنَّا کَذَالِکَ نجَْزِى الْمُحْسِنِین

ءَالَ لُوطٍ نجََّّیْنَاهُم بِسَحَرٍ ......نِّعْمَةً مِّنْ عِندِنَا کَذَالِکَ نجَْزِى مَن شَکَر

از این رو سرگذشت انبیاء سرنوشت ماست،سیره آنان الگوی زندگی ماست.

فیض حق وقف خاص بوذر نیست    رو پی مصطفی شوی بوذر

ماجرای فرازمانی و فرامکانی کربلا

امام در اصل لغت عربی به معنای آن نشانی است که نجار بر چوب می گذارد تا به وفق آن چوب را تراش بزند
این لغت برای ما حرف دارد و آن اینکه باید به وفق انبیاء و اوصیای آنان خود را بسازیم.

ماجرای کربلا هم وقف خاص آنان که در آن شرکت کردند، نیست به سخنان حضرت اباعبد الله ع توجهی دوباره بفرمایید،بلکه

1.      کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا

2.      و علی الاسلام سلام اذا بلیت براع مثل یزید

3.      مثلی لا یبایع مثله

قالب ها تجربه و دانه معنا

در استفاده از تجربه ها نباید منتظر بود تا همان قالب با تمام جزئیاتش برای ما روی دهد بلکه باید دانه معنا را از دل حادثه بیرون کشید و بدان پای بند ماند به گفته شیرین مولوی:

ای برادر قصه چون پیمانه است
معنی اندر وی به سان دانه ای است
دانه معنی بگیرد مرد عقل
ننگرد پیمانه را چون گشت نقل
***************

بسیط روی زمین باز بساط غم است
محیط عرش برین دایره ماتم است
باز چرا مهر و ماه تیره چو شمع عزاست
باز چرا دود آه تا فلک اعظم است
ماتم جانسوز کیست گرفته آفاق را؟
که صبح روی جهان تیره چو شام غم است
شور حسینی است باز که با دو صد سوز و ساز
نه در عراق و حجاز در همه عالم است
به حلقه ماتمش سدره‌نشین نوحه‌گر
به زیر بار غمش قامت گردون خم است
زشور خیل ملک دل فلک بی‌قرار
دیده انجم اگر خون بفشاند کم است
داغ جهانسوز او در دل دیو و پری است
نام غم‌اندوز او نقش گِل آدم است
عزای سالار دین، دلیل اهل یقین
سلیل عقل نخست، سلاله عالم است
خزان گلزار دین ماه محرم بود
در او بهار عزا هماره خرم بود