|
آیت الله علیدوست:
نیازمند گفتمان مطالبات نظام از فقه هستیم
حوزه/ عضو جامعه مدرسین گفت: اگر کسی بخواهد، در فقه کار کند باید به عرصه های نوپیدا و مطالبات نظام ورود کند و این مساله باید در حوزه به یک گفتمان مبدل شود.
به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله ابوالقاسم علیدوست امروز در مراسم رونمایی از کتاب «فقه مسائل نوپیدا» که در تالار معرفتِ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه اسلام با ظهور خود دو حرکت را به صورت همزمان آغاز کرد، گفت: اسلام اهتمامی بلیغ در اهمیت دانش داشته است و با این حقیقت به گونه‌ای برخورد کرد که شرق و غرب عالم را بگردید، نمونه‌ای مانند آن نمی‌یابید.
وی ادامه داد: جهانیان هریک به فراخور اعتقاد خود، در مواضع قسم، از مقدسات و محبوب‌های خود یاد کرده و بدان قسم می‌خورند. اگر در این مصادیق بگردید، نمونه‌ای مانند قسم قرآن کریم نمی‌یابید.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه قرآن کریم، به قلم و آنچه صاحبان قلم می‌نگارند، قسم خورد و بیان می‌کند «ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ»، گفت: پژوهش در فرهنگ دینی ما آن‌قدر ارزش دارد که می‌توان به امور پیرامونی آن نیز قسم یاد کرد، می‌توان به قلم، دوات، نوشته و کاغذ قسم خورد زیرا ارزشی والا دارد. این نوع اهتمام به امر دانش بی‌بدیل و تاکنون نیز نو و تازه است.
وی با اشاره به روایتی از پیامبر اسلام(ص) بیان کرد: پیامبر(ص) فرمودند، یا علی ساعة العالم یتکئ علی فراشه ینظر فی العلم [علم ]خیر من عبادة سبعین سنة وجعل النظر إلی وجه العالم عبادة بل و إلی باب العالم عبادة
آیت الله علیدوست تصریح کرد: این روایت از وجود مبارک پیامبر اسلام(ص) بوده که خالی از هرگونه غلوّ است. خطاب سخن به امیرالمؤمنین امام علی (ع) است که بهترین شنونده است که پیامبر بهترین سخنان را به او إلقا می‌کند.
وی با اشاره به واژه «ساعةالعالم» عنوان کرد: واژه «ساعة» در عرف زمان صدور روایت به معنی مصطلح 60 دقیقه زمانی نیست، بلکه به معنای «لحظه» است، یعنی لحظه‌ای که عالم در آن لحظه در اتاق مطالعه خود (نه در میدان جهاد و جنگ) در دانش می‌نگرد، از هفتاد سال عبادت بهتر است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز داشت: نگاه بر چهره عالم نیز عبادت است و فراتر نگاه بر خانه او نیز عبادت محسوب می‌شود، نمی‌دانم آیا فراتر از این راه دارد که برای علم و دانش و فرهنگ ارزش قائل شد و بدان اهتمام داشت.
وی با اشاره به حرکت دیگری که اسلام همزمان با حرکت اول آغاز کرد گفت: اسلام، جهان دانش را بی‌انتها تصویر می‌کند و اوراق دفتر دانش را ورق خورده نمی‌داند.
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: امام صادق(ع) می‌فرماید: «علم و دانش بیست و هفت حرف است و همه آن چه پیامبران آورده‌اند، تنها دو حرف آن است و مردم تاکنون جز با آن دو حرف، با حرف‌های دیگر آشنایی ندارند و هنگامی‌که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر را بیرون آورده، آن را بین مردم نشر و گسترش می‌دهد و آن دو حرف را نیز ضمیمه می‌کند و مجموع بیست و هفت حرف را در میان مردم منتشر می‌سازد».
وی ادامه داد: وقتی می‌خواستیم برای انجمن فقه و حقوق حوزه آرمی طراحی کنیم، آرم دانشگاه تهران را که در سال 1345 توسط دانشجوی رشته معماری ارائه شده است را یاد آور شدم که شبیه کتابی باز است. این آرم طرح زیبایی دارد فقط نکته‌ای در آن است و آن اینکه این کتاب به طور مساوی باز شده، در حالی که آنچه از دانش مکشوف بشر شده نسبت به آنچه مجهول است قابل مقایسه نیست، لذا بیایید آرمی طراحی کنیم که مقدار صفحات ورق نخورده دانش بیشتر باشد، نه مساوی.
آیت الله علیدوست با بیان اینکه این پیشنهاد و این سخن ریشه در همان دارد که علم غیرمتناهی است گفت: این یک فرهنگ و گفتمان است، این مسئله از مسائلی است که پرداخت و پژوهش آن، کار ضروری و مناسبی است.
وی بیان کرد: دانش فقه نیز در میان همه دانش‌های بیکران قرار دارد، فقیهان ما کار بسیاری کرده‌اند، اما اگر بگوییم خیلی کار کرده‌اند، به‌گونه‌ای که کاری باقی نمانده، ساده‌اندیشی است، لذا کارهای بسیاری مانده است که آیندگان باید انجام دهند.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: نسبت کارهای انجام شده به انجام نشده، 10 درصد به 90 درصد است؛ 90 درصد کار روی زمین مانده داریم، البته از آنجا که در ادامه، نیازهایی خلق می‌شود شاید در سال‌های آینده سخن از 5 درصد و 95 درصد بگویم.
باید به عرصه مسائل نوپیدا ورود کرد
وی ابراز داشت: باید به عرصه مسائل نوپیدا ورود کرد و به مطالبات پاسخ فنی و کارآمد داد به ویژه مطالبات نظام اسلامی ایران و حتی نظام‌های اسلامی در سراسر جهان و بدانیم پاسخگویی به این مطالبات رسالت ما است.
آیت الله علیدوست با بیان اینکه برخی بر این باورند که باید روزگاری را وقف کارهای انجام شده کنیم و بعد از آن به مسائل نوپیدا ورود کنیم گفت: این اندیشه مرا یاد فردی در نجف انداخت که تا آخر عمر دانش خود را تقویت کرد، زیرا که در فقه بدان نیاز مبرم داشت، اما هیچ‌گاه نتوانست به فقه برسد.
وی بیان کرد: عمر کوتاه است و وقت اندک، باید توجه به میراث گذشتگان را همزمان با پرداخت به مسائل مستحدثه پیگیری کنیم و از غلبه یکی بر دیگری جلوگیری کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: پرداخت به مسائل فقهی باید طبق ضوابط خاص اجتهاد باشد و هنجارهای فقه جواهری در آن رعایت شود وگرنه با پرداخت‌های ژونالیستی و غیر فنی، چیزی از رسالتی که برعهده ما است کاسته نمی‌شود.
وی با بیان اینکه پژوهش‌ها باید منضبط و کامل باشد اینکه سطحی‌نگری کنیم و عبورهای گذرا از مسائل داشته باشیم نیز صحیح نیست، گفت: باید کار را جدی گرفت، با تمرکز و تعمق پیگیری کرد و از شتاب‌زدگی و عبور سطحی و ساده‌انگاری پرهیز کرد تا بتوانیم پاسخ‌های فنی و کارا عرضه کنیم.
آیت الله علیدوست افزود: یکی از شاخصه‌های پاسخ کارا، روشن کردن وضعیت موضوع و حکم برای مکلفان است، اینکه ما علی الفرض سخن بگوییم و در هر پاسخ ما چندین فرض وجود داشته باشد، دردی از سردرگمی مکلفان دوا نمی‌کند.
به قلم سید مرتضی حسینی کمال آبادی
انتهای پیام/313/30
| 
